Hararet Nedenleri : Bir motorun hararet yapması için oldukça fazla neden vardır. Bunlardan başlıcalarını , tecrübeye dayanarak başa gelme ihtimaline göre madde madde sıralayalım. Marka ve modellerin farklı farklı olması nedeniyle pek çok tarifimiz geneldir ,amaç işin mantığını vermektir.
Suyu yeterli seviyede olmayan motor hararet yapar.
Fan devreye girmiyor olabilir. Aracınız hararet yaptığı halde fan çalışmıyorsa doğal olarak motor hararet yapacaktır. Fan bağlantılarını ve kablolarını kontrol ediniz. Oksitlenmiş bağlantı noktaları varsa oksidi temizleyerek yeniden bağlayınız. Bağlantılar normal olduğu halde fan çalışmıyorsa hararet müşürü arızalı olabilir. Aracınızda fan müşürü ve hararet müşürü ortak olabilir. Bu durumda aracınız hararet yaptığı halde göstergeniz bunu bildirmeyecektir. Eğer bildiriyorsa fan müşürü ayrı olabilir ,bu durumda fan müşürünü değiştirmek gerekecektir. Fan müşürünü aracınızın fanına giren kabloları takip ederek bulabilirsiniz. Fan müşürü motor bloğunda yada termostat civarı bir bölgede olması gerekir.
Termostad açmıyordur. Bunu anlamak için aracınızın hararet yaptığında radyatör sıcaklığına bakınız ,soğuk ise termostad açmamıştır. Değiştirilmesi gerekmektedir. Motor soğuk ise motor çalıştırılır ve termostatın açılması beklenir. Elinizi termostat muhafazasında tutarsanız açılmayı hissedebilirsiniz. Motor ısındığı halde radyatöre giden borular soğuksa yada ılıksa termostad arızalanmıştır.
Radyatör hava yapmıştır. Yakın zamanda antifiriz değişimi , su değişimi yada devirdaim değişimi gibi motor suyunu değiştirmek gerektiren herhangi bir işlem yaptıysanız radyatörünüz hava yapmış olabilir. Bir başka hava yapma nedeni de su tesisatındaki kaçaklar ve silindir kapak contasının yanması yada silindir kapağının çatlamasıdır. Bu konular ayrı bir konu başlığında ele alınacaktır. Radyatör havasını almak için ; pek çok model araçta hava almak için su borularında yada radyatör üst kısımlarında hava alma vanaları vardır. Keza yeni model araçların tamamına yakını radyatör havasını kendisi atmaktadır (motor çalıştıkça) .Eğer yoksa motorun en üst -yüksek noktalarına bakın. İçerisinde su olduğu kesin bilinen özellikle hararet müşürü bir parça yada hortum bulun ve gevşetin. Motor havası buradan çıkacaktır. Radyatör hortumunu sıkıp gevşeterek pompa yapabilir ve havanın atılmasını kolaylaştırabilirsiniz. Kabarcıklar geliyorsa bu hava yaptığı manasına gelir ki kesintisiz su gelene kadar bekleyin ve sonra parçayı sıkın, kapatın. Radyatörünüzde kılcal kaçaklar varsa ve bu su eksiltme hararete neden oluyorsa tamirciye gidene kadar sıcak motor suyuna su haznesine karabiber atarak hafifletebilir hatta kesebilirsiniz. Bu şekilde aracınızı servise kadar idare edebilirsiniz.
Hava yapan radyatörden dolayı fan devreye girmeyebilir.
Devirdaim pompası kaçak yapıyordur. Motor devri arttınca hararet iniyor ,devir düştükçe hararet artıyorsa kaçaktan şüphelenebilirsiniz. Pompa dağıldıysa devir yüksekliği pekte etki etmeyecektir
Fazla zengin yakıt geliyordur. Aracınız enjektörlü ise enjektörlerde işeme, ayarsızlık olabilir. Motorun titreşiminden, sesinden, yakıt yüksekliğinden ve egzos dumanından anlayabilirsiniz.
Hararet yapmış araçta yapılması ve dikkat edilmesi gereken hususlar :Seyir halindeyiz ve motor harareti yükseldi, ne yapmamız gerekiyor sırasıyla birlikte inceleyelim.
Pek çok kişi aracı hararet yaptığında bir kenara çekip motoru stop eder. Bu aceleci ve çoğu kez zararlı bir tutumdur. Önce aracımızdayken hararet nedeni hakkında fikir sahibi olmamız gerekir ki buna göre önlem alalım. Öncelikle şartlar uygunda bir bayır bulun ve aracınızı inişte vitese takıp (fazla büyük vites seçmeyin ki devirdaim pompanızın devri düşmesin) ayağınızı gazdan çekin. Ayağınız gazda olmadığı için motorunuz yakıtı kesecektir ,motor hareketli olduğu içinde devirdaim pompası çalışacak ve motor ısısını düşürecektir.
Aracınızın havalandırmasını en sıcak bölümüne getirerek fanı sonuna kadar açın. Fan motor sıcaklığının bir bölümünü kabine aktaracaktır. Bu da motor ısısının düşmesi demektir.
Motor sesini dinleyerek fanın çalışıp çalışmadığını anlamaya çalışın. Sesten anlayamıyorsanız motoru stop etmeden bir kenara çekip kaputu açıp bakın. Fan çalışmıyorsa imkan varsa ilk iki maddeyi uygulayın ve stop ederek fan bağlantılarını kontrol edin.
Bu yöntemlerle hararet biraz olsun düştüğünde motoru yüksek devirli kullanarak harareti gözleyin. Yüksek devirlerde devirdaim pompası daha çok çalıştığı için hava varsa atacaktır (çoğu model için geçerlidir). Hararetin nedeni devirdaim pompasındaki kaçaklarsa yüksek devir bu kaçağı nispeten tolere edecektir.
Devir arttıkça hararet hızla yükseliyorsa motor devrini düşürün ve ilk iki maddeyi uygulayarak motor ısısını düşürebildiğiniz kadar düşürerek stop edin.
Aracınızı rolantide bekletin ve harareti gözleyin. Rolantide hararet toparlanıyorsa yakıt sisteminizle yada üst kapakla ilgili bir sorununuz olabilir. Olabildiğince aracınızı yüke bindirmeden servise götürün.
Hararet yapmış bir motorda kesinlikle radyatör yada su deposu kapağını açmayın. Soğutma tesisatı basınç altında olduğu için soğutma suyu 105 derece gibi kaynama noktasının üzerinde olduğu halde bile kaynamaz. Siz kapağı açarak bu basıncı düşürürseniz hem bir köpürme ve fışkırma ile kendinizi yaralayabilirsiniz hemde basıncı düşen ortamdaki suyun aniden kaynayarak silindir kapak contasını yakmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca bu sırada oluşan sudaki ani hareket motor bloğundaki çeşitli tortuları hareketlendirerek tıkanmalara, müşürlere yapışarak hata vermelerine neden olabilir.
Sıcak motor suyuna kesinlikle soğuk su ilave ederek motoru çalıştırmayın. Bu termal şoka neden olarak çatlamalara neden olabilir.
Sıcak motora su tutmayın. Kendi halinde soğumaya bırakın. İmkan varsa hava tutulabilir.
